نظریه بنیان گرایی معرفت

Authors

مرتضی فتحی زاده

abstract

بنیان گرایی یکی از نظریه های معرفت شناختی درباره ماهیت توجیه و معرفت است که معرفت را دارای ساختاری دولایه می داند: لایه ای از معرفت و توجیه، غیراستنتاجی یا بنیادین است و لایه ای دیگر، استنتاجی و غیربنیادین است که در نهایت از معرفت یا توجیه بنیادین استنتاج می شوند. این نظریه از کهن ترین نظریه های معرفت شناختی است که حامیان برجسته ای همچون ارسطو، دکارت، راسل، لوئیس، و چیزم از میان فیلسوفان کلاسیک و معاصر داشته است.بنیان گرایی قرائت های متعددی دارد که اختلاف آنها عمدتا از دو چیز سرچشمه می گیرد: 1) چگونگی تبیین ماهیت توجیه و معرفت غیراستنتاجی و بنیادین؛2) چگونگی انتقال معرفت و توجیه بنیادین به باورهای غیربنیادین و استنتاجی.نظریه بنیان گرایی معرفت به ویژه نوع خطاناپذیر آن با نقدهای گوناگونی از سوی حامیان نظریه های رقیب مانند نظریه هماهنگی و اعتمادگرایی معرفت روبه رو شده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

درباره بنیان معرفت شناختی اخلاق

مسئله حقیقت هم در قلمرو عقل نظری و هم در حوزه عقل عملی قابل طرح است. و تلاش‌هایی که برای نادیده گرفتن آن شده نه قانع کننده بوده است و نه مفید. دستیابی انسان به شناخت حقیقت فرایند پیچیده‌ای دارد ـ که همان طور که کانت تصریح کرده است ـ در آن علاوه بر داده‌های حسی، به مفاهیم ـ مثل علیت ـ هم نیاز است. و مفاهیم برآمده از کوشش فردی انسان‌ها نیست بلکه دستاوردی فرهنگی و حاصل کار جمعی انسان‌هاست. پس تلاش...

full text

از کثرت گرایی تا جهان شمولی معرفت

نسبیت گرایی را لازمه کثرت گرایی معرفتی می انگارند. چنین تلقی می شود که آن ریشه در نیمه دوم عصر مدرنیته دارد و تفسیر کانتی – بویری از توسعه علم به چنین بحرانی انجامیده است. فایرابند را به دلیل افشا کردن این بحران بدعت گذار خوانده اند. کثرت گرایی برامده از نظریه زمینه مندی معرفت و تجارب بشری است و آثار آن در زمینه های معرفت اخلاق دین و سیاست تهدیدی است که به نسبیت انگاری و آنارشیسم در اندیشه منجر...

full text

تبیین و نقد بنیان های معرفت شناسی سازنده گرایی و مدلول های تربیتی آن

موضوع اصلی در این پژوهش " تبیین و نقد بنیان های معرفت شناسی سازنده گرایی و مدلول های تربیتی آن" می باشد. این تحقیق از نوع تحقیقات کاربردی و روش اجرای آن توصیفی- تحلیلی می باشد که برای جمع آوری اطلاعات و داده های لازم از روش کتابخانه ای استفاده شده است. در این روش پس از جمع آوری اطلاعات از طریق فیش برداری از اسناد و مدارک مربوطه به موضوع اقدام به طبقه بندی آنها نموده و سپس مورد تجزیه و تحلیل قر...

15 صفحه اول

نظریه معرفت گزاره ای صدرالمتالهین

چیستی معرفت گزاره‌ای در معرفت‌شناسی معاصر ازمسائل مهم است. نظریه رایج در میان معرفت شناسان، معرفت گزاره‌ای را «باور صادق موجه» می‌شمرد، اما این نظریه با معضلی به نام «مشکل گتیه» مواجه شد. نقد گتیه بر تحلیل سه‌جزئی معرفت، باعث بازاندیشی بنیادین در مفهوم معرفت و پیدایش رویکردهای گوناگون از سوی معرفت شناسان معاصر گردید. این مقاله می کوشد با بازخوانی مساله «معرفت» در حکمت متعالیه، نظریه معرفت گزاره...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهش های فلسفی کلامی

Publisher: دانشگاه قم

ISSN 9791-1735

volume 4

issue 15-16 2003

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023